พระเปิม

พระเปิม ของวัดดอนแก้วเป็นพระกรุที่ได้รับความนิยม ที่มีชื่อเสียงชนิดหนึ่งของเมืองลำพูน ขุดพบครั้งแรกที่วัดดอนแก้ว ตำบลเวียงยอง อำเภอเมืองลำพูน ซึ่งปัจจุบันบริเวณของวัดโบราณแห่งนี้ ได้เป็นที่ตั้งของโรงเรียนเทศบาลตำบลเวียงยองไปแล้ว การขุดหาพระเครื่องอย่างจริงจังเกิดขึ้นประมาณปี พ. ศ. 2485 ซึ่งเป็นระยะเวลาที่บ้านเมืองในขณะนั้นอยู่ในระหว่างสงครามอินโดจีน ตอนนั้นชาวบ้านชาวเมืองในจังหวัดลำพูน ต่างมีการตื่นตัวเสาะแสวงหาพระเครื่องต่างๆ ไว้เพื่อป้องกันตัวเป็นการใหญ่ โดยเฉพาะได้มีการ ทำการขุดตรงบริเวณทรากเจดีย์เก่าแก่ ของวัดดอนแก้วแห่งนี้ การขุดพบพระกรุนานาชนิดขึ้นมาเป็นจำนวนมากเช่น พระเปิม พระบาง พระคง พระลือหน้ามงคล พระเลี่ยง พระสาม พระสิบสอง พระสิบแปด พระป๋วย พระปลีกล้วย และพระชนิดอื่น ๆตลอดจนพระแผงต่าง ๆหลายพันองค์ มากมายจนต้องนำไปใส่ไว้ในตะกร้าขนาดใหญ่หลายสิบใบ ครั้งนั้น เจ้าจักรคำขจรศักดิ์เจ้าผู้ครองนครลำพูนองค์สุดท้าย ได้มาเฝ้าดูการขุดด้วยตนเอง และได้นำพระเครื่องต่าง ๆที่ขุดได้ นำไปแจกจ่ายให้แก่บรรดาทหารหาญที่ประจำอยู่ ในเมืองลำพูนและมณฑลพายัพไว้เพื่อป้องกันตัว การขุดพบพระเครื่องต่าง ๆในบริเวณวัดดอนแก้วในครั้งนั้นเป็นครั้งสำคัญที่พระกรุ เช่นพระเปิม พระบาง พระสาม พระป๋วย ซึ่งมีมากในวัดนี้ ปรากฎออกมาให้ได้รู้เห็นเป็นประจักษ์แก่บรรดาผู้ที่นิยมสะสมพระกรุชุดสกุลลำพูนอันถือได้ว่าเป็นตำนานของการขุดพระเครื่องในเมืองลำพูนอย่างเป็นทางการครั้งหนึ่งมาจนถึงทุกวันนี้